Het verzamelpunt voor software en diensten van CLARIAH wordt ook buiten de geesteswetenschappelijke infrastructuur ingezet. Onderzoekers krijgen zo makkelijker toegang tot SSH-tools.
Het systeem waarin CLARIAH, de digitale onderzoeksinfrastructuur voor de geesteswetenschappen, alle metadata over haar software en diensten verzamelt, wordt ook gewaardeerd en ingezet buiten de eigen organisatie. Ook tools die zijn ontwikkeld in Europees geesteswetenschappelijk verband of juist voor de sociale wetenschappen, komen zo makkelijker binnen handbereik van onderzoekers.
Samenbrengen
Geesteswetenschappers kunnen via de webportal INEO de digitale bronnen die zijn ontwikkeld binnen CLARIAH doorzoeken en selecteren. Achter deze etalage gaat voor de software en diensten het aggregatie-platform tools.clariah.nl schuil. De laatste versie van dit verzamelpunt is eind 2024 opgeleverd tijdens de afsluitende conferentie van het CLARIAH-project.
De hoofdontwikkelaar achter tool.clariah.nl is Maarten van Gompel. “Elke nacht om drie uur worden alle metadata van de tools bijgewerkt”, vertelt hij. “Je ziet bij andere platforms nog vaak dat dit handmatig moet gebeuren, maar dat is geen doen met alle updates en bugfixes die software krijgen. Ik wil bovendien dat er niemand tussen zit, zodat de ontwikkelaars zelf de regie houden, dus dan moet je je informatie direct bij de bron ophalen.”
Van Gompel gebruikt voor zijn pijplijn CodeMeta als standaard. “Dit datamodel relateert verschillende in omloop zijnde metadata-vocabulaires aan elkaar via één eigen vocabulaire”, legt Van Gompel uit. “Zo kunnen tools die zijn ontwikkeld met verschillende metadata-standaarden toch samengebracht worden.”
Open source
Onlangs zijn enkele tools uit ODISSEI, de digitale onderzoeksinfrastructuur voor de sociale wetenschappen, toegevoegd aan het aggregatieplatform van CLARIAH. Het gaat dan bijvoorbeeld om de Code Library met scripts en om de Knowledge Graph, een overzicht van linked data. “Omdat de pijplijn al bestond, was dat een kleine moeite”, vertelt Van Gompel. “De software hoefde alleen aangemeld te worden bij het systeem. De metadata werden vanaf toen automatisch geharvest. Aan de kant van ODISSEI hoefde dit alleen nog bijgewerkt te worden als het aan de CLARIAH-kant niet goed getoond werd.” Verschillende ontwikkelaars van de Vrije Universiteit hebben namens ODISSEI gezorgd voor de juiste koppeling.
De CLARIAH-pijplijn wordt nu ook op Europees niveau gekoppeld aan de SSH Open Marketplace. In deze portal van de Europese organisaties DARIAH-EU, CESSDA en CLARIN worden ook tools voor de sociale en geesteswetenschappen verzameld. Van Gompel: “Ook hier verdwijnt zo de handmatige koppeling en wordt alles vanuit CLARIAH, ODISSEI en SSHOC-NL automatisch elke nacht bijgewerkt. De code is open source, dus hij kan ook door anderen worden gebruikt en eventueel uitgebreid.”