Hoe zorgen semantische verbanden ervoor dat gebruikers online museumcollecties beter kunnen verkennen? Over deze vraag boog promovendus Chris Dijkshoorn zich de afgelopen jaren bij het Rijksmuseum.
Dijkshoorn, die zijn onderzoek deed in het kader van het COMMIT/-project SEALINCMedia (Socially Enriched Access to Cultural Media), analyseerde de zoektermen van gebruikers van Rijksstudio, het online collectieplatform van het museum en onderzocht hoe semantische links naar gestandaardiseerde vocabulaires bijdragen aan de diversiteit van zoekresultaten. Hij werd daarbij begeleid door Guus Schreiber en Lora Aroyo van de onderzoeksgroep User-centric Data Science aan de Vrije Universiteit (VU).
Dijkshoorn: “Het resultaat was een verbreding en verdieping van zoekresultaten door de relaties tussen collectieobjecten en thesaurustermen enerzijds en tussen thesaurustermen onderling anderzijds. Het succes van deze relaties hing sterk af van de rijkheid van de objectdata bij het Rijksmuseum zelf. Om deze te vergroten, lanceerden we Accurator, een online platform om specialistische kennis bij niche-experts te verzamelen en hiermee objectdata te verrijken.”
‘Hoe kun je bronnen zodanig aan elkaar verbinden, dat het gebruikers ondersteunt in hun zoektocht naar informatie?’
Schat aan informatie
Terwijl Dijkshoorn de laatste hand legt aan zijn proefschrift, werkt hij al als databeheerder bij de afdeling Research Services van het Rijksmuseum. De resultaten uit zijn onderzoek gaat hij nu vertalen naar de praktijk. “Het Rijksmuseum is een Linked Data-uitdaging op zichzelf. Bij de collectie heeft het museum nog zoveel andere bronnen die relevant zijn bij de interpretatie ervan. Honderden meters documentatie, een enorme kunstbibliotheek, terabytes onderzoeksdata, enzovoort. Hoe verbind je dat allemaal aan elkaar op een betekenisvolle wijze die interne en externe gebruikers zo volledig mogelijk ondersteunt in hun zoektocht naar informatie?”
Twee benen
Omdat Research Services nog niet de capaciteit heeft om intern grootschalige R&D-activiteiten te ontplooien op het gebied van datamanagement en content search, helpt het dat Chris met één been in de onderzoekswereld staat en met het andere in het museum. Het eerste onderzoeksvoorstel is dan ook al de deur uit én toegekend. “Samen met computerwetenschapper Victor de Boer en kunsthistorica Ingrid Vermeulen, beide van de VU, gaan we van een negentiende-eeuwse schilderijencollectie, die inmiddels is uitgewaaierd over museale collecties wereldwijd, onderzoeken of we de samenstelling en herkomst kunnen reconstrueren. Een ideale Linked Data-uitdaging, want daarmee kunnen we de vele heterogene datasets die we hierbij nodig hebben normaliseren om ze veel efficiënter te bevragen.”