Het LISS panel is sinds de oprichting in 2007 uitgegroeid tot een toonaangevende onderzoeksinfrastructuur met focus op representativiteit, innovatie en duurzame data voor de sociale wetenschappen.

Het LISS panel (Longitudinal Internet Studies for the Social Sciences) werd in 2007 opgericht als kern van het project Measurement and Experimentation in the Social Sciences (MESS). Hiervoor ontving onderzoeksinstituut Centerdata een zevenjarige subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Deze subsidie maakte deel uit van een bredere overheidsambitie om de Nederlandse kennisinfrastructuur te versterken. Het voorstel werd ingediend door Marcel Das, Arie Kapteyn en Arthur van Soest.

Groei en kwaliteit

Sindsdien is het LISS panel uitgegroeid tot een onmisbare onderzoeksinfrastructuur in Nederland en daarbuiten. In de beginjaren (2007 – 2014) konden onderzoekers kosteloos data verzamelen onder een representatieve steekproef van de Nederlandse bevolking, wat surveyonderzoek een enorme impuls gaf. De jaarlijkse kernstudie vormt met acht verschillende modules de ruggengraat van het panel en het LISS Data Archive: het data archief waar onderzoekers een schat aan gratis beschikbare longitudinale gegevens kunnen downloaden voor hun eigen (niet-commerciële) onderzoek.

Na de subsidie

Toen de NWO-financiering na 2014 afliep, was voortzetting van het LISS panel en het voor onderzoekers kosteloos verzamelen van data even niet meer zo vanzelfsprekend. Toch wist Centerdata met een nieuw financieringsmodel een manier te vinden om het panel duurzaam voort te zetten. Hierin dienen onderzoekers zelf budget beschikbaar te hebben om gegevens te verzamelen. Een andere belangrijke stap was de aansluiting bij ODISSEI: de nationale infrastructuur voor de sociale wetenschappen.

Innovaties in methoden van dataverzameling

Ook op het gebied van onderzoeksmethoden en dataverzameling is er de afgelopen jaren veel veranderd. Naast traditionele online vragenlijsten zet het LISS panel steeds vaker innovatieve technieken in. Voorbeelden zijn datadonatie (waarbij respondenten hun eigen digital trace data van sociale media platformen beschikbaar stellen) of het gebruik van sensoren in wearables (zoals met smartwatches en smartphones om data over fysieke activiteit, GPS verplaatsingen of audio te verzamelen).

De toekomst

De toekomst van het LISS panel staat in het teken van verdere groei en innovatie. Enerzijds werkt Centerdata aan uitbreiding van het panel naar 10.000 huishoudens (met ongeveer 14.000 panelleden), zodat ook kleinere, specifieke subgroepen onderzocht kunnen worden. Anderzijds wordt er gewerkt aan het zo toegankelijk mogelijk maken van het invullen van vragenlijsten voor panelleden. Hierbij ligt de focus op mobile-first deelname, met vragenlijsten die optimaal functioneren op smartphones en tablets en de ontwikkeling van een app die deelname eenvoudig en aantrekkelijk maakt en houdt. Daarnaast blijft Centerdata inzetten op duurzaamheid en FAIR data: via het LISS Data Archive blijven gegevens vindbaar, toegankelijk, interoperabel en herbruikbaar voor onderzoekers en beleidsmakers.

Het LISS panel heeft sinds de start aanzienlijke ontwikkelingen doorgemaakt en is inmiddels een begrip geworden binnen het Nederlandse én internationale surveyonderzoek. Met blijvende aandacht voor representativiteit, innovatie en toegankelijkheid blijft Centerdata bouwen aan een betrouwbare bron van data over de Nederlandse samenleving, nu en in de toekomst.

Wil je op de hoogte blijven van het nieuws rondom het LISS panel? Abonneer je dan op de nieuwsbrief: https://tinyurl.com/lisspanel