Voordat CLARIAH PLUS van start gaat, zal begin 2019 eerst het CLARIAH CORE-project worden afgerond. Hoe staat het ervoor? En wat vinden potentiële gebruikers ervan?

Sinds 2015 werkt een consortium van Nederlandse universiteiten en geesteswetenschappelijke instituten in CLARIAH CORE aan een digitale infrastructuur voor de geesteswetenschappen. Het doel is om geesteswetenschappers duurzaam toegang te verlenen tot grote dataverzamelingen en applicaties om deze data mee te verwerken. E-Data & Research vroeg drie potentiële gebruikers uit verschillende vakgebieden naar hun ervaringen en verwachtingen. Onlangs heeft NWO het consortium €13.8 miljoen toegekend voor het project CLARIAH PLUS, waarin de infrastructuur verder zal worden uitgebreid.

Jack Hoeksema: “Het gaat steeds beter”

Samen met prof. Kees de Glopper onderzoekt Jack Hoeksema aan de Rijksuniversiteit Groningen de syntactische schrijfstijl van jongeren op basis van een verzameling opstellen. “We kijken naar allerlei maten van complexiteit: welke aspecten hebben scholieren al onder de knie en welke niet?” Daarbij maakt hij gebruik van de automatische ontleder Alpino op de site PaQu. “Omdat die site voor leken weinig uitnodigend is, ontwikkel ik met de PaQu-mensen in SPOD (Syntactic Profiler of Dutch) een aantal voorgeprogrammeerde zoek­opdrachten die CLARIAH-gebruikers kunnen inzetten voor heel veel doeleinden.” Volgens Hoeksema zijn de digital humanities niet meer weg te denken. “Natuurlijk zijn er haken en ogen, maar het gaat steeds beter.”

Ivo Zandhuis: “Tijdwinst door tools”

Onafhankelijk onderzoeker Ivo Zandhuis vergelijkt de introductie van digital humanities met energietransitie: “Ook daar zijn nog technische bezwaren, maar door eraan te beginnen, ontstaan er middelen en motivatie om oplossingen te ontwikkelen.” Zandhuis ziet vooral de mogelijkheden die de CLARIAH-infrastructuur biedt. Samen met Richard Zijdeman van het IISG blaast hij momenteel een dataset uit EASY nieuw leven in. “De tools om data om te zetten naar Linked Data besparen enorm veel tijd, ook voor de volgende gebruiker. De mogelijkheid om zoekopdrachten uit te voeren op gecombineerde data levert natuurlijk ook veel tijdwinst op.”

Berrie van der Molen: “Combinatie van technieken”

Aan de Universiteit Utrecht doet Berrie van der Molen promotieonderzoek naar historische drugsdebatten in de Nederlandse media. “Zodra de datavoorziening in de CLARIAH-infrastructuur op orde is, zal ik gebruikmaken van de Comparative Search-tool”, vertelt hij. “Dan kan ik zowel het krantenarchief van de KB als het radio- en televisie-archief van Beeld en Geluid onderzoeken met een combinatie van technieken voor distant en close reading.” Van der Molen voorziet dat er met de CLARIAH-infrastructuur veelzeggend inhoudelijk historisch onderzoek gedaan zal kunnen worden. “De ontwikkeling werpt voortdurend methodologische vragen op; de infrastructuur kan zich op basis daarvan doorontwikkelen.”

clariah.nl