In het kader van haar onderzoek naar intra-auteur-variatie in de zeventiende eeuw (Language Dynamics in the Dutch Golden Age) bestudeerde promovenda vroegmoderne letterkunde Cora van de Poppe de rol van taalvariatie.
foto Cora van de Poppe
“Mijn hypothese is dat taalkeuzes tot op zekere hoogte beïnvloed zijn door andere ‘verhaelen’. Rond 1622 schreef de remonstrantse weduwe Willemken van Wanray: Het verhael van gennge my, Wyllemken van Wanray […] is overcomme van de Magestraet […]. In dezelfde periode verschenen in de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden ‘verhael’pamfletten over conflicten tussen remonstranten en contraremonstranten. De door Stichting Vrijwilligersnetwerk Nederlandse Taal (SVNT) getranscribeerde pamfletten heb ik geanalyseerd in relatie tot Van Wanray’s egodocument, met oog voor met name narratieve structuur en variatie in werkwoordtijden. Wat blijkt? De ‘verhaelen’ volgen een vaste opbouw en beschrijven gebeurtenissen met vaste werkwoorden, -tijden en andere talige eigenschappen. Er is sprake van nauwe verwevendheid tussen de teksten.” Dit onderzoek kon plaatsvinden omdat vrijwilligers van de SVNT onder leiding van prof. dr. Nicoline van der Sijs en drs. Hans Beelen oud-Nederlandse teksten (15e-18e eeuw) transcriberen en beschikbaar en toegankelijk maken. De bevindingen van Van de Poppe zijn gepubliceerd in Vooys, tijdschrift voor letteren. De pamfletten zijn beschikbaar via de Thematische collectie: Digitale tekstuitgaven, vervaardigd door de Stichting Vrijwilligersnetwerk Nederlandse Taal in het online archiveringssysteem EASY.