CLARIAH-hoofdonderzoeker Antal van den Bosch heeft zijn taken overgedragen aan Dirk van Miert. Samen geven zij een terug- en een vooruitblik op CLARIAH.
Antal van den Bosch (l.) en de nieuwe CLARIAH-PI Dirk van Miert
Credits: Simone Wolff
“We moeten de winkel goed op orde hebben voordat onderzoekers kunnen binnenwandelen. Inmiddels zijn we zo ver dat de deur openstaat”, zo verbeeldt Dirk van Miert de huidige stand van zaken bij CLARIAH, de digitale infrastructuur voor de geesteswetenschappen. Afgelopen juni nam de kersverse directeur van het Huygens Instituut het stokje over van Antal van den Bosch als Principal Investigator (PI) van CLARIAH.
Van den Bosch was als directeur van het Meertens Instituut sinds september 2020 hoofdonderzoeker van CLARIAH. In de tijd dat hij het programma trok, stond de ontwikkeling van de brede technische infrastructuur centraal, zo blikt hij terug.
“In eerste instantie lag de nadruk van CLARIAH op taalkunde, mediastudies en sociaal-economische geschiedenis. Dat kwam zo op natuurlijke wijze voort uit de ontwikkelingen binnen de digitale geesteswetenschappen in Nederland. Maar er was binnen CLARIAH nog weinig overlap tussen deze vakgebieden en bovendien is CLARIAH uiteindelijk bedoeld voor de volledige breedte van de geesteswetenschappen. Daar hebben we de afgelopen jaren samen met de beoogde gebruikers en de verschillende werkpakketten aan gewerkt. Nu breekt de volgende fase aan, waarin we de infrastructuur aan de gebruikers geven. Die roep klinkt ook steeds duidelijker uit het veld.”
Een wereld te winnen
Van Miert zal deze nieuwe stap met een frisse blik begeleiden. “Als literatuur- en cultuurhistoricus ben ik ongetraind in de digitale geesteswetenschappen”, vertelt hij. “Hoewel ik groot voorvechter ben van big data-analyses, laat ik het technische aspect van het onderzoek doorgaans over aan mijn postdocs en aio’s. Ik heb dus inhoudelijk nog veel te leren, en ik zie om me heen dat ik daarin niet alleen ben. Ik schat dat ongeveer de helft van mijn collega’s geen idee heeft wat CLARIAH is en zich ook niet goed kan voorstellen wat er allemaal mee mogelijk is. Daar valt dus nog een wereld te winnen.”
CLARIAH gaat de boer op
Daarvoor moet CLARIAH een proactieve houding aannemen, stelt hij. “We kunnen niet wachten tot mensen vanzelf onze winkel binnenlopen, want die lopen ze voorbij, simpelweg omdat ze niet weten wat we precies verkopen. We gaan CLARIAH daarom de komende tijd actief naar de onderzoekers brengen, onder andere met trainingen en laagdrempelige toegangspunten. En ook naar de docenten, zodat zij de onderzoekers van de toekomst kunnen lesgeven in de digitale geesteswetenschappen. We moeten hen laten zien en uitleggen hoe dingen werken. Veel mensen worstelen met datasets. De CLARIAH-portal Ineo zal daar bij helpen, maar ook daar is training voor nodig. Naast vertellen, moeten we ook goed blijven luisteren naar wat de geesteswetenschappers nodig hebben. Daar gaan we de komende anderhalf jaar mee aan de slag.”