Stadse iconen in beeld in de MediaSuite

Hoe worden iconische gebouwen als de Euromast en het Evoluon in de media geframed? Onderzoeker Vincent Baptist ontdekte dat hij de MediaSuite breder kan inzetten dan hij dacht.

Als oud-student Mediastudies van de Universiteit van Amsterdam was Vincent Baptist al bekend met de functionaliteiten van de MediaSuite. “Ik kende de MediaSuite als tool om systematisch en specifiek te kunnen zoeken in audiovisueel archiefmateriaal en de gevonden beelden te kunnen annoteren”, vertelt de onderzoeker van de Erasmus Universiteit Rotterdam. “Maar in dit project ben ik de tool ook anders gaan gebruiken en dat heeft me aangenaam verrast.”

Verder ontwikkelen

In zijn project FICI (Framing Industrial City Icons) onderzoekt Baptist hoe de Euromast en het Evoluon, als iconische gebouwen in respectievelijk Rotterdam en Eindhoven, in de media in beeld werden gebracht in de tweede helft van de 20e eeuw. Voor dit project ontving hij een CLARIAH Research Fellowship. Aan de hand van onder andere zijn ervaringen zullen de tools uit CLARIAH’s digitale infrastructuur voor de geesteswetenschappen verder ontwikkeld worden.

De Rotterdamse Euromast in aanbouw (1959), ter gelegenheid van de Floriade in Rotterdam in 1960. Fotograaf Herbert Behrens / Anefo

Symbolisch gebruik

“Toen ik begon met het annoteren van de beelden, realiseerde ik me al snel dat ik eerst een stap terug moest doen”, vertelt hij. “Ik ben gaan exploreren zoals ik dat ook in een stadsarchief zou doen: bladeren door het materiaal om zo een beter overzicht te krijgen. Dat heeft me geholpen mijn onderzoeksvragen aan te scherpen. Het was alsof de MediaSuite met me meedacht.”

Hierdoor zag hij dat de eerste vermeldingen van de iconische gebouwen meestal plaatsvonden in de context van een gebeurtenis. “Bij de Euromast is dat bijvoorbeeld de Floriade, waarvoor deze in 1960 werd gebouwd. Daarna wordt het gebruik meer symbolisch. Zoals in een reportage over de prostitutieproblemen in Rotterdam begin jaren 80, toen er bij de Euromast en op andere plekken werd geprotesteerd tegen het stadsbestuur.”

Architectuur

Ook ging de onderzoeker zich meer verdiepen in wat een gebouw nu precies iconisch maakt. Dat bracht hem onder andere bij collega’s van de TU München, die meer gericht zijn op architectuur. “Kun je een gebouw op voorhand als icoon ontwerpen? Dat is nu bijvoorbeeld gebeurd met het Depot van Boijmans van Beuningen. Dan zie je dat zo’n gebouw vooral spectaculair moet zijn, zodat het de aandacht trekt.”

Baptist toonde zijn Duitse collega’s de functionaliteiten van de MediaSuite. “Daarvan waren ze echt onder de indruk. De MediaSuite is natuurlijk alleen voor Nederlandse audiovisuele data, dus dat kenden ze niet. Ze vonden het heel bijzonder hoe makkelijk al dat archiefmateriaal doorzoekbaar is.”

De komende maanden werkt Baptist verder aan zijn onderzoek. Zijn bevindingen zal hij onder andere delen via het blog van de CLARIAH MediaSuite.

Bezoek hier de MediaSuite.