“Alle inzendingen zijn inspirerende eindproducten van onderzoeken.” De lovende woorden van juryvoorzitter Stan Gielen tijdens de start van de prijsuitreiking van de Nederlandse Dataprijs beloofden al veel goeds.

Eind november werd voor de vijfde keer de Nederlandse Dataprijs uitgereikt door Research Data Netherlands (RDNL). De prijs (een Dataprijs 2018-sculptuur en € 5.000 om de dataset toegankelijk(er) te maken) geeft waardering aan onderzoekers die extra bijdragen aan de wetenschap door onderzoeksdata beschikbaar te stellen voor nieuw of aanvullend onderzoek. Uit 47 inzendingen en 9 nominaties werden uiteindelijk drie winnaars gekozen. E-data zet ze op een rij.

PAN: uniek online platform

Portable Antiquities of the Netherlands (PAN), een uniek online platform dat archeologische vondsten van burgers beschikbaar stelt voor wetenschappelijk onderzoek en publieke interesse, is winnaar in de categorie humaniora en sociale wetenschappen. De jury oordeelde als volgt: “PAN bouwt bruggen tussen amateurs en de professionele archeologie en is een schoolvoorbeeld van de manier waarop citizen science de wetenschapspraktijk kan veranderen en verbeteren. De data zijn op een voorbeeldige manier gecureerd en via linked open data beschreven en ontsloten. Vele duizenden vondsten van amateurarcheologen worden op deze manier voor de wetenschap beschikbaar gesteld en dat leidt ook al daadwerkelijk tot belangrijke nieuwe wetenschappelijke inzichten over de (pre)historie van onze voorouders.” De prijs werd overhandigd aan Dr. Stijn Heeren. Heeren: “Het geeft een enorme boost om te merken dat wij in de ontwerpfase van PAN de juiste keuzes hebben gemaakt. Heel stimulerend om erkenning te krijgen voor de dataset van PAN, en daarmee ook een extra compliment aan de hobby-archeologen van Nederland, die de gegevens over hun vondsten aan ons hebben geleverd. We gaan het prijzengeld besteden aan extra functionaliteit op de publieke website (dus vóór de inlog) zodat het brede publiek nog beter de PAN-dataset kan inzien en bevragen.”

BBMRI-Omics: unieke samenwerking

Winnaar in de categorie medische en levenswetenschappen is BBMRI-Omics, een unieke samenwerking van alle academische centra in Nederland gericht op moleculaire big data voor het ontdekken van ziektemechanismen en biomarkers. Uit het juryrapport: “De dataset geeft een nieuwe dimensie aan het gebruik van data in de medische wetenschap. Het team heeft al veel ingezet op kennisoverdracht en is van plan dit in de toekomst nog meer te doen. De data worden continue verbeterd en aangevuld. Sinds 2014 zijn de ruim 60 publicaties al meer dan 2.500 keer geciteerd, waaronder artikelen in toptijdschriften als Nature, Nature Genetics, Science, Genome Biology en Nature Communications. Het is een unieke samenwerking tussen de Nederlandse onderzoekscentra met biobanken. BBMRI-Omics heeft aangegeven het prijzengeld in te gaan zetten voor een training om nog meer onderzoekers optimaal gebruik te laten maken van BBMRI-Omics. Een hartstikke goed initiatief dat de jury van harte toejuicht!” De prijs werd overhandigd aan Bas Heijmans. Heijmans: “We zijn vereerd met deze fantastische erkenning voor het werk van honderden onderzoekers uit heel Nederland. De € 5.000 komt op het goede moment. BBMRI-Omics heeft kortgeleden een grote update gehad en daarom willen we trainingen geven aan jonge onderzoekers zodat ze nog meer uit de gegevens kunnen halen.”

OpenINTEL: buitengewoon originele dataset

In de categorie exacte en technische wetenschappen werd OpenINTEL Active DNS Measurements winnaar. De jury was onder de indruk van de rijkdom van deze dataset waarmee meer dan 60% van alle domeinen op de wereld in kaart gebracht wordt en noemde het een buitengewoon originele dataset dat zich ook door het live karakter onderscheidt van andere inzendingen. Roland van Rijswijk-Deij: “Het was echt een hele mooie verrassing om de Dataprijs te winnen! Het klinkt misschien cliché, maar de andere genomineerde projecten vond ik ook heel interessant. In Twente werd door de rest van ons team enorm meegeleefd met de uitreiking, we hebben de hele dag berichtjes uitgewisseld. Toen de prijs bekend was, stroomden de felicitaties binnen, tot aan de rector toe, daar zijn we best trots op! Het prijzengeld kunnen we goed gebruiken.

Zo helpt een nieuw systeem ons bij het uitbreiden van onze capaciteit om open data beschikbaar te stellen. Daarnaast willen we onze open data verrijken met afgeleide data, zoals data over in welke landen domeinnamen worden gehost, welke partijen mail afhandelen voor domeinen en hoe goed domeinnaamhouders hun e-mailafhandeling beveiligen. Onze site visualiseert dit al middels grafieken, maar om de nodige scripts te schrijven en te onderhouden, kan een student assistent ons helpen.”

Celebrating Data! What’s next?

De Dataprijs werd dit jaar uitgereikt tijdens het event ‘Celebrating Data! What’s next?’. Onderzoekers en dataprofessionals kregen deze dag aangeboden door RDNL, het Landelijk Coördinatiepunt Research Data Management, Werkgroep Research Data van het samenwerkingsverband van universiteitsbibliotheken en de Koninklijke Bibliotheek, Netherlands

Federation of UMCs Data4LifeSciences en het Nationaal Platform Open Science.