Universitair hoofddocent Anne Gielen onderzocht de langetermijneffecten van het aanpassen van de arbeidsongeschiktheidsvoorziening in de jaren negentig. Alle gegevens waren er al, bij CBS Microdata Services.

Midden jaren negentig leidde een grote beleidshervorming in Nederland ertoe dat de arbeidsongeschiktheidsvoorziening minder genereus werd. Gielen (Erasmus Universiteit Rotterdam) vertelt: “We hebben bestudeerd of er een direct verband bestaat tussen uitkeringsafhankelijkheid bij ouders en de kans op economisch succes van hun kinderen op latere leeftijd. We keken in het bijzonder naar de individuen die een arbeidsongeschiktheidsuitkering ontvingen midden jaren negentig tijdens de beleidshervorming. We maakten gebruik van verschillende data die het CBS beschikbaar stelt via de remote access voorziening: informatie over economische uitkomsten zoals werk, loon of uitkeringsontvangst, maar ook informatie over onderwijsniveau, medicatiegebruik en criminele activiteiten.”

Door CBS Microdata Services zijn deze gegevens onderling koppelbaar op microniveau. “Dankzij de koppeling van de gegevens van de ouders met die van hun kinderen, kon heel specifiek gekeken worden naar intergenerationele effecten, hoe de situatie van een ouder de toekomstige situatie van een kind beïnvloedt. Dit, en het feit dat met de CBS-data gekeken kan worden naar effecten op lange termijn, maakt het werken met de CBS-data uniek”, aldus Gielen.

“De resultaten laten zien dat een lagere arbeidsongeschiktheidsuitkering, of zelfs helemaal geen uitkering meer, positieve gevolgen heeft op de kinderen”, vertelt Gielen. “Wanneer de kinderen zelf volwassen zijn, blijken zij minder vaak afhankelijk van een arbeidsongeschiktheidsuitkering, verdienen ze meer en zijn ze hoger opgeleid. Ook vertonen ze minder vaak crimineel gedrag en hebben ze minder vaak medicatie voor psychische problemen.” De onderzoekers geven hier drie verklaringen voor: ouders zijn weer gaan werken, waardoor de kinderen meer leren over de arbeidsmarkt, de thuissituatie is verbeterd doordat ouders weer zijn gaan werken, of de kinderen verwachten minder van overheidssteun en anticiperen hierop door meer te investeren in hun onderwijs en latere kansen op de arbeidsmarkt.

Verloop datakoppeling

“De datakoppeling verliep doorgaans heel goed, mede dankzij de uitstekende documentatie en de support van het CBS. Het bewerken van de erg grote datasets in de beperkte computercapaciteit is wel een uitdaging. Advies voor onderzoekers die overwegen om de CBS Microdata te gebruiken? Vooral doen! Het CBS heeft een schat aan informatie liggen, klaar om benut te worden door onderzoekers.”

Het onderzoek “Intergenerational Spillovers in Disability Insurance” is beschikbaar op: www.nber.org/papers/w24296

cbs.nl

Onderzoekers verbonden aan ODISSEI-deelnemers kunnen korting krijgen op het gebruik van CBS Microdata.