Tijdens een pandemie communiceren onderzoekers snel voorlopige resultaten. Nog voor de peer-review staan de krantenkoppen al te drogen: ‘Immuniteit is een illusie!’. Maar klopt dat wel?
Zeker tijdens een crisis is het een opgave om de onzin van de waarheid te onderscheiden. Van sensationele krantenkoppen tot aan gekopieerde misverstanden, van overhaaste tot aan robuuste onderzoeken. Deze informatievloed noemen we in de vakliteratuur een infodemie.
Wetenschap bevraagd
Karlijn Roex (UvA) en Giovanni Colavizza (UvA) onderzoeken hoe wetenschappers bijleren en communiceren over Covid-19. Hoe gaan zij om met de infodemie? Roex en Colavizza ontvingen deze zomer bijna 600 volledig ingevulde vragenlijsten. Een kwart van alle deelnemers gaf aan dat zij wetenschappelijk onderzoek verrichten naar de Covid-19 pandemie. Per discipline waren de percentages als volgt: 34% van de medische en gezondheidswetenschappers, 34% van de sociale wetenschappers, 13% van de exacte en natuurwetenschappers en 16% van de geesteswetenschappers.
Misinformatie corrigeren
Wetenschap biedt de middelen om informatie kritisch te evalueren. Hoe reageren wetenschappers als zij misverstanden aantreffen over de Covid-19 pandemie? Zowel hoogleraren als promovendi zijn daarin actief. Iets meer dan een kwart (26%) van de Covid-onderzoekers gaf aan dat ze recent hadden gereageerd op inaccurate informatie op sociale media of online fora. Van de wetenschappers die geen onderzoek deden naar de pandemie bedroeg dit aantal nog steeds 17%.
Verder onderzoek
Het is slechts een greep uit het vele informatiegedrag dat is onderzocht. Roex en Colavizza gaan nu zoeken naar verbanden om beter te kunnen begrijpen wanneer bepaald informatiegedrag plaatsvindt en waarom. In oktober lanceren ze een tweede enquête om veranderingen over tijd te onderzoeken. Met die kennis kunnen wetenschappers en experts beter communiceren tijdens uitbraken of andere crises.