ICTeSSH: open discussie over SSH in het digitale tijdperk

Lucas van der Meer

SSH-onderzoekers wijzen op de mogelijkheden voor onderzoek op basis van ICT. De toekomst van de wetenschap draait om multidisciplinaire samenwerking en het toepassen van nieuwe technologieën. Met die gedachten vond van 29 juni tot en met 1 juli het event ICT enhanced Social Sciences and Humanities plaats. Belanghebbenden kwamen samen voor een open discussie over het veranderende onderzoeksecosysteem op SSH-gebied in het digitale tijdperk.

Wie een belanghebbende is, was breed gedefinieerd: toonaangevende SSH-onderzoekers, computerwetenschappers, informatici, uitgevers, bibliothecarissen, leveranciers van ICT-tools, SSH-besluitvormers. Ook het programma was breed ingestoken: van lezingen over open science (wanneer gaat het nou eindelijk eens doorbreken; waarom is het zo moeilijk om beloning voor negatieve resultaten te krijgen?); big data (kunnen computers zelfstandig betekenis aan gegevens geven?); marktplaatsen om onderzoekstools te delen (bijvoorbeeld die van SSHOC); en hoe de wetenschap bijdraagt aan de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. 

Vanwege corona vond de conferentie niet in Amsterdam plaats, maar digitaal. Daardoor was er plaats voor alle 457 deelnemers en was deelname kosteloos. 

testminis.uns.ac.rs/ictessh2020

SURF lightning talk: vertrouwelijke data delen

Lucas van der Meer

Bij het delen van vertrouwelijke gegevens komt veel kijken, denk bijvoorbeeld aan: contracten, toegangscontrole, pseudonimisering en veilige computercontainers. Er zijn initiatieven die het delen vergemakkelijken. Tijdens een door SURF georganiseerde lightning talk op 23 juni presenteerde een aantal van deze initiatieven zichzelf. 

Eén van de initiatieven is de CBS Remote Access omgeving, gepresenteerd door Ruurd Schoonhoven (CBS). In deze strikt afgesloten omgeving kunnen onderzoekers (onder voorwaarden) gepseudonimiseerde microdata analyseren. Indien de controle op outputresultaten succesvol is, geeft CBS deze resultaten vrij. Door deze controles heeft de data-aanbieder zekerheid dat er geen onbedoelde data naar buiten lekt, en kan de onderzoeker toch een analyse uitvoeren op vertrouwelijke data. Ananya Choudhury (Maastro) presenteerde een andere aanpak: de Personal Health Train. Een onderzoeker ontwikkelt een algoritme (in deze analogie: een trein) die elke belanghebbende (station) bezoekt, de data op locatie analyseert en met de resultaten, maar zonder de data, naar het volgende station gaat. Leon Gommans (UvA/Air France KLM Group) besprak een prototype van de Digital Data Marketplace, waarin data scientists algoritmes kunnen indienen op datasets van meerdere eige­naren. Slimme contracten beheren het uitzetten van gefedereerde leerprocessen. Ten slotte presenteerde Freek Dijkstra (SURF) de Data Exchange. Hiermee kan een onderzoeker een data-aanbieder vragen een analyse te doen op een dataset. Na goedkeuring wordt de analyse in een beveiligde omgeving uitgevoerd, zodat er geen data lekken. Na afloop kan de data-aanbieder het resultaat bekijken voordat besloten wordt of dit vrijgegeven wordt aan de onderzoeker. 

surf.nl

Data-event voor psychologen smaakt naar meer

Margriet Miedema (LCRDM)

Henk Wals, directeur van DANS, is in zijn openingswoorden duidelijk over DANS en de rationale achter deze middag: samen de kwaliteit van onderzoek verbeteren door hergebruik van data te faciliteren. In zijn keynote haakte prof. dr. Jelte Wicherts hierop aan: de randvoorwaarden voor wetenschap­pelijke publicaties en van onderzoeksfinanciers stimuleren de groei in het aantal open datasets. Steeds meer psychologen adopteren de Open Science praktijk door het delen van hun onderzoeksplannen en data. In de afsluitende keynote lichtte prof. dr. Andrea Evers toe hoe datamanagement in een faculteit georganiseerd kan zijn. Zij pleit voor verantwoordelijke onderzoekspraktijken, omdat het essentieel is om de impact en kwaliteit van onderzoek te garanderen. In Open Science is samenwerken het sleutelwoord, voor vertrouwen in elkaar en in elkaars onderzoek. De drie workshops tussen de keynotes in waren concreet: ODISSEI biedt bijvoorbeeld het LISS panel en toegang tot data van onder andere het CBS. De workshop over GDPR en AV-middelen liet zien hoe de GDPR onderzoek complex maakt, maar hulp van een Data Protection Officer en een Ethische Commissie een juist verloop kan faciliteren. De derde workshop richtte zich op onderzoekers die werken met fMRI data en gaf praktische tips voor het delen van data en open code. 

Een online bijeenkomst blijkt een goede manier, zelfs met kleine haperingen, om in korte tijd zinnige informatie en inspiratie op te doen. 

De video’s, presentaties en andere interessante downloads staan op de website van DANS. Daartussen ook de presentatie van Jacob Jolij, die helaas vanwege ziekte zijn workshop niet kon verzorgen. Dit smaakt naar meer. 

http://dans.knaw.nl/nl/actueel/agenda/ voer-voor-psychologen