Als “dé” databron in Nederland is het niet vreemd dat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) een Chief Data Officer (CDO) heeft aangesteld. Nog minder vreemd is het, dat deze rol is toegekend aan Ruben Dood. Als directeur van onder andere de afdelingen Beleidsstatistiek en Microdatservices is hij als geen ander bekend met het delen van data en alle regelgeving daar omheen. Door: Hilde van Oirschot en Astrid de Kock
Met jouw achtergrond is het niet vreemd dat jij bent aangesteld als Chief Data Officer. Waarop ligt bij jou de focus? Op het interne deel, dus alles wat met data binnen de CBS-muren te maken heeft of meer de rol naar buiten?
Mijn rol is vooral naar buiten gericht. Vanuit de maatschappij bestaat een grote vraag naar statistisch onderzoek. Het CBS publiceert al veel statistisch materiaal op StatLine en open data. Daarnaast leveren wij als CBS nog Aanvullende Statistische Diensten en bieden wij de mogelijkheid om via Remote-Access onderzoek te doen op onze microdata. Vooral op de laatste twee terreinen heb ik mij de laatste jaren ingezet. Als CDO kan ik daar goed gebruik van maken. Door met externe partijen om de tafel te zitten en bijvoorbeeld mee te denken over hoe om te gaan met de data governance. Dat wil zeggen dat we alles doen om optimaal data te kunnen delen en daarbij niet alleen de veiligheid en betrouwbaarheid, maar ook de ethiek niet uit het oog verliezen. Ook het volgen en implementeren van nieuwe ontwikkelingen speelt daarbij een belangrijke rol.
Over wat voor ontwikkelingen praat je dan? Zit er iets spannends aan te komen?
Ontwikkelingen zoals PPT (Privacy Perserving Techniques), AI, synthetische data en ‘digital twins’ zijn interessant. Dat is natuurlijk een mooie stap vooruit voor iedereen die met data werkt. Ze maken wellicht breder gebruik van CBS-data mogelijk, maar er moet daarvoor nog veel geregeld en ontwikkeld worden. De eisen qua beveiliging blijven onveranderd streng en die moeten passen binnen de technologische mogelijkheden. Deels vloeien uit deze technieken, mits ze breed worden toegepast binnen Nederland, ook weer manieren voort voor data die gebruikt kunnen worden voor onderzoek. Mijn rol daarbij is vooral om de randvoorwaarden daaromtrent te bewaken.
Als bron van data en kennis is het CBS belangrijk voor andere organisaties. Heeft het CBS zelf nog een belang? Welke toegevoegde waarde kun jij als CDO voor het CBS betekenen?
Het CBS heeft inderdaad veel kennis maar deze is vaak theoretisch. Om hieraan een praktische draai te geven, heeft het CBS andere instanties nodig. Juist die contacten lopen via de CDO. Verder kunnen best practices gemakkelijker worden gedeeld. Dit alles leidt tot maatschappelijke meerwaarde van data. Zo heeft niet alleen het CBS profijt van deze samenwerking maar profiteert de hele maatschappij hiervan mee.
Hoe bedoel je dat laatste?
Overheidsorganisaties, dus ook het CBS, worden betaald met belastinggeld. Dat vind je ook terug in de grote hoeveelheid data die met belastinggeld wordt verzameld. Ik vind dat je als overheid optimaal die verzamelde data in moet zetten, zodat de burger zo veel mogelijk waarde krijgt voor de betaalde belastingen. Dat kan door deze data zo goed en efficiënt mogelijk te gebruiken voor statistisch onderzoek. Onderzoek waaruit conclusies kunnen worden getrokken op basis waarvan beleid kan worden bepaald, uitgevoerd en geëvalueerd. Je moet jezelf een goed beheerder en uitbater tonen van dergelijke voorzieningen. Goed omgaan met de kosten, efficiënt en gebruiksvriendelijk werken. Dat zijn zaken die bovenaan mijn prioriteitenlijstje staan. Ik ben van mening dat belastinggeld optimaal moet worden ingezet. Dat is overigens voor mij ooit de reden geweest om bij de overheid te gaan werken. Eerst bij Rijkswaterstaat en daarna bij het CBS.
Dat is een mooie motivatie! Wil je zelf nog iets kwijt aan de lezers?
Jazeker! Ik vervul mijn rol als directeur én CDO met veel plezier en hoop nu op een productieve en prettige samenwerking met mijn toekomstige gesprekspartners. Mooie data, veilig gedeeld op een dusdanige wijze die ‘BV Nederland’ ten goede komt!
