Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is lid van het International Data Access Network (IDAN), een samenwerkingsverband tussen vijf Europese onderzoeksinstellingen gericht op het faciliteren van statistisch-wetenschappelijk onderzoek. Deze onderzoeksinstituten werken aan het vergemakkelijken van toegang tot hun data vanuit het buitenland. Door: Maarten Bloem, CBS.
Het CBS draagt bij aan deze inspanning door microdata beschikbaar te stellen voor statistisch-wetenschappelijk onderzoek aan onderzoekers uit de Europese Economische Ruimte en landen met een adequaatheidsbesluit van de Europese Commissie (EC). Dit betekent dat deze landen volgens de EC een passend niveau van bescherming van persoonsgegevens bieden, ofwel door nationale wetgeving of op basis van internationale verplichtingen.
Deze faciliteiten worden aangeboden als een ‘remote access’-voorziening, wat betekent dat onderzoekers vanuit het buitenland, eenmaal geautoriseerd, toegang kunnen krijgen tot een beveiligde microdata-omgeving op hun eigen computer. Dit in tegenstelling tot veel andere Europese statistiekbureaus en datahouders die specifieke eisen stellen aan apparatuur of een daarvoor bestemde ruimte, wat fysieke reizen vereist voor onderzoekers die data uit andere landen willen bestuderen.
De leden van IDAN, waaronder naast het CBS het Franse Centre d’accès sécurisé aux données (CASD), het Duitse Institut für Arbeitsmarkt- und Berufsforschung (IAB), het Leibniz Institute for the Social Sciences (GESIS) en het Britse UK Data service (UKDS), hebben in 2017 gezamenlijk standaarden ontwikkeld voor toegang tot gepseudonimiseerde microdata. Dit resulteerde in de oprichting van ‘access points’ waar onderzoekers toegang kunnen krijgen tot data in een beveiligde ruimte die voldoet aan technische en juridische eisen.
Momenteel heeft het CBS een access point gerealiseerd voor data van CASD, en er wordt gewerkt aan de totstandkoming van access points voor data van UKDS, IAB en GESIS. Dit opent nieuwe mogelijkheden voor het CBS en onderzoekers, die toegang krijgen tot een diverse reeks buitenlandse data, waardoor de kansen voor statistisch onderzoek aanzienlijk toenemen.
Elke instelling binnen IDAN hanteert specifieke procedures voor het aanvragen van toegang tot data. Op de website van IDAN is een overzicht van de access points te vinden, evenals links naar relevante informatie over beschikbare data en aanvraagprocedures van alle deelnemende instellingen.