‘404 Not Found’ is hoogstwaarschijnlijk een van de meest irritante foutmeldingen die je op internet kunt tegenkomen. Persistent identifiers (PID’s) zorgen voor een oplossing.

Linkrot is op elke website vervelend, maar het wordt echt problematisch als het om belangrijke digitale bronnen gaat, zoals wetenschappelijke artikelen of datasets. Daarvan mag je verwachten dat ze gedurende langere tijd behouden en toegankelijk blijven. Als oplossing voor dit probleem zijn persistent identifiers (PID’s) ontwikkeld. Ze zorgen ervoor dat digitale objecten beschikbaar en ongewijzigd blijven.

De wereld van de PID’s

Er bestaan veel verschillende soorten PID’s, met als bekendste waarschijnlijk de DOI’s (Digital Object Identifiers) die op grote schaal gebruikt worden voor verwijzingen naar wetenschappelijke artikelen en datasets. Zoals de DOI wordt gebruikt voor publicaties, wordt met de ORCID (Open Researcher and Contributor ID) een persistente identiteit toegekend aan personen, meestal onderzoekers. Dit is handig als je een van de velen bent die J.M. van Dijk heten, of als je van naam wilt veranderen bij huwelijk of echtscheiding. Je ID blijft hetzelfde en uniek, zodat jij en je werk altijd ondubbelzinnig geïdentificeerd kunnen worden.

Het FREYA-project

Het gebruik van PID’s voor artikelen, data en onderzoekers is inmiddels een standaardproces in de wetenschappelijke wereld, maar in theorie bieden PID’s eindeloos veel meer mogelijkheden. Ze kunnen ook worden toegewezen aan instellingen, geldstromen, studies, fysieke monsters of instrumenten. Een van de doelen van het FREYA-project is de bestudering van deze nieuwe PID-soorten en de bevordering van hun ontwikkeling en ingebruikneming. FREYA is een driejarig Europees gefinancierd project waarin PID-aanbieders (Crossref, DataCite en ORCID), onderzoeksorganisaties (ANDS, British Library, CERN, DANS, EMBLEBI, Pangaea en STFC) en uitgevers (PLOS, Hindawi) hun krachten hebben gebundeld voor de promotie en innovatie van PID’s.

Naar PID-diagrammen

Naast de ontwikkeling van nieuwe soorten PID’s werkt het team van FREYA ook aan de verbinding en integratie van verschillende PID’s in PID-diagrammen. Een PID-diagram kan bijvoorbeeld dienen om informatie te visualiseren en interessante inzichten te verschaffen in de verbanden tussen verschillende onderzoeksobjecten. Dankzij het werk van FREYA kan bijvoorbeeld de wetenschapsportal NARCIS nu verschillende onderzoeksresultaten aan elkaar koppelen op basis van hun PID’s, zodat het portaal zijn bezoekers nog waardevollere informatie kan aanbieden. Als bijvoorbeeld in de metadata van een digitaal object (zoals een artikel of een dataset) de PID van een gerelateerd object is opgenomen, legt NARCIS een verband en haalt het aanvullende informatie op over het gerelateerde object (zoals het type of de titel), die in het portaal wordt weergegeven. PID-diagrammen (zoals ook bijvoorbeeld het samenwerkingsdiagrammen in de afbeelding) en andere PID-services zijn volledig afhankelijk van grootschalig gebruik van PID’s zoals ORCID’s. Daarom blijft het vergroten van de bekendheid en het belang van PID’s bij de hele onderzoeksgemeenschap een van de belangrijkste opgaven van het FREYA-project.

narcis.nl/project-freya.eu/en
Dr. Ricarda Braukmann is programmaleider sociale wetenschappen bij DANS