Het archivering van data voor de lange termijn is inmiddels al jaren onderwerp van gesprek. Het Software Heritage Project (SHP) voegt aan deze discussie het belang van softwarebehoud toe. Want zonder software zijn de meeste data niet toegankelijk.

Wie schrijft die blijft, zegt een oud gezegde. Het had betrekking op het goed voeren van een boekhouding, zodat je bedrijf in stand bleef, maar het wordt natuurlijk ook vaak gebruikt voor het schrijven van boeken en artikelen. Die blijven achter, ook als je zelf al lang bent opgehouden te bestaan. Voor software is dat minder duidelijk. Software tref je doorgaans niet in een bibliotheek als nalatenschap aan, uitzonderingen daargelaten. Maar daar komt steeds meer verandering in. Niet alleen wordt software steeds vaker “duurzaam” geschreven, in die zin dat anderen niet te veel moeite hebben de software te kunnen laten werken ondanks veranderingen in de buitenwereld, maar er is nu ook een serieus Software Heritage Archief. Dat is meer dan een github bibliotheek, het is een serieuze poging alle software die men aan het archief toevertrouwt, duurzaam te bewaren en toegankelijk te houden.

Toegang tot software

Het achterliggende Software Heritage Project (SHP) is opgezet door Roberto Di Cosmo van INRIA, het Franse nationale onderzoeksinstituut op het gebied van de informatica en de toegepaste wiskunde, een instituut vergelijkbaar met het Centrum voor Wiskunde en Informatica. Microsoft, Huawei, Nokia en DANS zijn de eerste partners. Een volgende stap voor het SHP is om diensten te ontwikkelen om de software te vinden, te verkrijgen en te deponeren. Dat is minder eenvoudig dat het lijkt. Alleen al van gaming software zijn de versie-details erg belangrijk en verschillend per device. Verder werkt het SHP samen met het Software Sustainability Instituut in het Verenigd Koninkrijk aan methoden voor het duurzaam actueel houden van software, zodat het ook echt bruikbaar blijft op de computers en met de bedrijfssystemen van vandaag én morgen. Dat is een aparte tak van sport, waarin we in Nederland nog veel van de Engelsen kunnen leren. Samen met het Software Sustainability Institute (UK) organiseert DANS hierover een workshop dit voorjaar. 

Patrick Aerts werkt als adviseur bij het Netherlands eScience Center, als senior research fellow bij DANS en is projectleider van het NDE-project Software sustainability.
softwareheritage.org