Handelsgebieden VOC en WIC online in beeld

Het team achter de Atlas of Mutual Heritage verzamelt en beschrijft al ruim 22 jaar historische beelden van vroegmoderne koloniale nederzettingen en presenteert deze in samenhang op het web.

Wat in de jaren negentig begon als stageproject bij het Rijksmuseum is uitgegroeid tot een belangrijke online bron voor onderzoek naar het koloniale verleden van Nederland. In de Atlas of Mutual Heritage (AMH) zijn gegevens en duizenden afbeeldingen van historische kaarten, tekeningen en prenten te vinden van locaties gerelateerd aan de Verenigde Oost-Indische Compagnie en West-Indische Compagnie. Het is daarmee de oudste nog operationele online onderzoeksdatabase voor geschiedenis in Nederland. De AMH, een samenwerking van het Rijksmuseum, Nationaal Archief, Koninklijke Bibliotheek en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, toont afbeeldingen uit collecties van 26 instellingen. Dat aantal groeit nog steeds, aldus Tristan Mostert, docent Geschiedenis aan de Universiteit Leiden en één van de coördinatoren van de Atlas. “De afbeeldingen geven inzicht in plaatsen waar de VOC en WIC actief waren. Dat beeld is nooit compleet.”

Eén van de afbeeldingen in de database Atlas of Mutual Heritage is de stad Melayu op Ternate. Het betreft een waterverftekening door Johannes Vingboons, uit circa 1666.
Credits: Atlas-Blaeu van der Hem, collectie Nationale Bibliotheek van Oostenrijk.

Gedeeld erfgoed

Sinds de start is de AMH zowel in technisch opzicht, als in haar doelstellingen en benadering, met de tijd meegegaan. Mostert: “Toen Martine Gosselink, nu hoofd Geschiedenis bij het Rijksmuseum, als stagiaire de eerste versie ontwikkelde, gaf deze museumbezoekers een beeld van het dagelijks leven van VOC- en WIC-dienaren overzee. Met nieuwe partners veranderde de nadruk naar de notie van gedeeld erfgoed: we delen deze geschiedenis met de hedendaagse bewoners van de octrooigebieden. De geografische spreiding van de gebruikers van de Atlas illustreert dat ook.”

Groei voor de toekomst

De grote duurzaamheid van de Atlas schrijft Mostert toe aan de organisatie ervan. “We zijn een klein, hecht team dat bijna alles zelf doet. Naast het onder de aandacht brengen van ons platform bij de deel-nemers en gebruikers, zoeken we voortdurend nieuwe content. Zo voegen we momenteel afbeeldingen uit de British Library en de Koninklijke Bibliotheek Brussel toe. Ook willen we content met betrekking tot expeditiereizen toevoegen. Daarnaast is actualisering van oudere records nodig, omdat soms terminologie is gebruikt die nu niet meer acceptabel wordt geacht. Het logische gevolg van een database met zo’n lange geschiedenis.”

Bekijk de website van Atlas of Mutual Heritage voor meer informatie.